Trong lĩnh vực in vải, đặc biệt là in lụa, yêu cầu về độ bền màu trên hình in ngày càng được đặt lên hàng đầu. Một sản phẩm in dù có thiết kế đẹp, đường nét tinh xảo đến đâu, nếu sau vài lần sử dụng đã phai màu, dây màu hoặc loang lổ thì cũng khó giữ được sự tin tưởng từ khách hàng. Do đó, kiểm soát và tối ưu độ bền màu là một trong những yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm in.
Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu sâu về nguyên nhân khiến màu in bị dây, dễ phai; đồng thời giới thiệu các phương pháp kỹ thuật hiệu quả để giữ màu bền đẹp lâu dài – dựa trên kinh nghiệm và nghiên cứu từ đội ngũ kỹ thuật Hóa chất T.T.K.
Độ bền màu của hình in thể hiện khả năng duy trì sắc độ, độ tươi, độ bám của lớp mực trên bề mặt vải sau khi tiếp xúc với các yếu tố như ma sát, giặt, ánh sáng, nhiệt độ và môi trường sử dụng thực tế. Một hình in có độ bền màu cao sẽ không bị bong tróc, dây màu hay bạc màu trong thời gian ngắn.
Tùy theo mục đích sử dụng của sản phẩm (áo thun, đồng phục, đồ thể thao hay trang phục thời trang), tiêu chuẩn độ bền màu cũng khác nhau. Tuy nhiên, yêu cầu tối thiểu luôn là không bị dây màu khi ma sát và không bị bay màu sau vài lần giặt thông thường.
Một trong những lỗi phổ biến nhất trong ngành in vải là hiện tượng màu in bị dây khi chà xát, gấp nếp, hoặc bị loang khi gặp ẩm, ra mồ hôi hoặc giặt lần đầu. Đây là biểu hiện rõ ràng của độ bám màu kém. Có một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Không phải mọi loại mực in vải hoặc màu in đều có khả năng bám tốt trên mọi chất liệu vải. Một số màu in có cấu trúc phân tử không tương thích với loại nhựa trong hệ mực, hoặc bản thân nhựa in không có khả năng giữ sắc tố màu tốt, dẫn đến màu dễ bị bay hoặc dây ra khỏi bề mặt in khi gặp lực chà xát.
Nếu quá trình in không đảm bảo độ dày của lớp mực, hoặc sấy không đạt nhiệt độ lý tưởng, các phân tử màu sẽ không liên kết chặt vào lớp màng, khiến màu bị hở, dễ bung ra khỏi bề mặt vải. Sấy quá nhanh, không đều hoặc thiếu thời gian cũng khiến mực chưa khô hoàn toàn bên trong, tạo điều kiện cho màu dây ra sau khi gấp hoặc ma sát.
Một sai lầm phổ biến là sử dụng mực in vải đã pha màu từ hôm trước mà không kiểm tra lại độ ổn định. Một số hệ màu sau khi trộn sẽ phản ứng hóa học hoặc biến đổi tính chất theo thời gian, làm mất khả năng liên kết, dẫn đến hiện tượng chảy màu hoặc mất bám dính.
Trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt, các xưởng in có thể kiểm tra độ bền màu của mực thông qua một số phương pháp kiểm tra tiêu chuẩn được giới kỹ thuật sử dụng rộng rãi. Hai phương pháp dưới đây được Hóa chất T.T.K khuyến nghị do tính đơn giản, dễ thực hiện và có độ chính xác cao.
Bước đầu, người in pha mực in với 5% màu (hoặc 10% với màu Mino). Sau đó, kéo 2 đến 3 lớp mực trắng dẻo lên vải để tạo nền, chia mặt vải thành ba vùng A, B và C.
Tiếp theo, phủ một lớp mực in đã pha màu lên vùng C. Sau khi sấy khô, gập vùng C chồng lên vùng B, ép nhẹ trong điều kiện bình thường trong vòng 1 đến 2 ngày. Vùng A sẽ được giữ nguyên làm mẫu đối chiếu.
Sau thời gian này, mở gấp và quan sát vùng B. Nếu không thấy dấu hiệu màu bị dây từ vùng C sang, thì lớp mực đạt yêu cầu bám dính và có độ bền màu tốt. Ngược lại, nếu vùng B bị dây màu, cần xem lại loại mực, chất màu hoặc điều kiện sấy.
Một cách kiểm tra đơn giản khác là sử dụng máy chà màu (Crocking tester) hoặc dùng miếng vải trắng để chà trực tiếp vào hình in đã sấy. Đầu tiên, in lớp mực đã pha màu lên vải, sấy khô ở nhiệt độ khoảng 130°C trong 3 phút.
Sau đó, thực hiện chà liên tục tại một điểm từ 20 đến 60 lần. Nếu sau khi chà mà không có màu bị dính lên vải kiểm tra, tức là hệ mực và màu in đạt chuẩn chống dây. Đây là bài test quan trọng, giúp đánh giá chính xác khả năng giữ màu trong điều kiện sử dụng thực tế.
Sau khi hiểu rõ nguyên nhân và cách kiểm tra, điều quan trọng là áp dụng đúng kỹ thuật để tăng cường khả năng giữ màu cho hình in. Dưới đây là các giải pháp kỹ thuật được khuyến nghị từ kinh nghiệm thực tiễn của Hóa chất T.T.K.
Mỗi loại vải, mỗi kiểu ứng dụng cần được lựa chọn loại mực và hệ màu phù hợp. Với các sản phẩm cần độ bền màu cao, nên ưu tiên các dòng mực có khả năng tạo màng tốt, độ liên kết cao và đàn hồi ổn định.
Một số loại mực và màu in đã được Hóa chất T.T.K kiểm nghiệm có khả năng chống dây màu hiệu quả gồm: TM-160, TM-150, Back FB, Red NM C25, Red NM B21, Yellow NM D42. Những dòng này đã được thử nghiệm trong nhiều môi trường sản xuất khác nhau và đạt độ bền màu ổn định.
Sấy là công đoạn then chốt trong việc ổn định cấu trúc màu và độ bám. Nhiệt độ lý tưởng để mực hình thành lớp màng bền vững là khoảng 130°C trong thời gian từ 2 đến 4 phút, tùy vào loại mực. Cần đảm bảo mực được sấy khô đều, không bị cháy cục bộ hoặc thiếu nhiệt dẫn đến khô bề mặt mà bên trong còn ẩm.
Ngoài ra, cần tránh để hình in tiếp xúc với các luồng gió lạnh sau sấy, vì có thể gây sốc nhiệt, ảnh hưởng đến độ bám và độ bóng màu.
Đối với những thiết kế yêu cầu bề mặt mịn, bóng, có độ bền màu cao, kỹ thuật phủ một lớp bóng cuối lên hình in là giải pháp hiệu quả. Lớp phủ này đóng vai trò như một màng chắn bảo vệ, tăng khả năng chống ma sát và làm nổi bật độ sâu của màu sắc. Ngoài ra, lớp bóng cũng giúp chống tia UV, hạn chế hiện tượng bay màu khi tiếp xúc ánh sáng trong thời gian dài.
Một hình in bền đẹp, không dây màu sẽ giúp giữ chân khách hàng, tạo niềm tin vào chất lượng sản phẩm, đồng thời tiết kiệm chi phí bảo hành hoặc đổi trả hàng do lỗi in.
Do đó, các xưởng in chuyên nghiệp cần xây dựng quy trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm. Việc áp dụng các phương pháp test đơn giản ngay tại xưởng như gập ép hoặc chà vải sẽ giúp phát hiện sớm lỗi và có hướng điều chỉnh kịp thời.
Độ bền màu là chỉ số phản ánh trực tiếp chất lượng hình in và tay nghề kỹ thuật của người thợ in. Việc kiểm soát và tối ưu kỹ thuật giữ màu không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà còn là nền tảng để phát triển thương hiệu bền vững.
Hóa chất T.T.K cam kết đồng hành cùng các xưởng in trong việc lựa chọn hóa chất in vải, mực in, màu và trợ chất in vải chất lượng cao, đồng thời hỗ trợ kỹ thuật để xử lý các vấn đề phát sinh trong thực tế. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc hỗ trợ kỹ thuật tại xưởng, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline để được đội ngũ chuyên gia hỗ trợ kịp thời.
Hóa chất T.T.K – Giải pháp toàn diện cho ngành in vải
Hotline: 028 3842 8209
