In lụa là một trong những kỹ thuật in vải phổ biến nhất hiện nay nhờ tính ứng dụng rộng rãi, khả năng tạo hiệu ứng phong phú và phù hợp với nhiều chất liệu. Tuy nhiên, trong quá trình in và hoàn thiện sản phẩm, không ít người gặp phải tình trạng hình in bị nứt sau khi sấy. Đây là lỗi thường gặp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và độ bền của sản phẩm in.
Vậy tại sao hình in lại bị nứt ngay sau khi vừa sấy xong? Bài viết dưới đây từ Hóa chất T.T.K sẽ phân tích rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này và đề xuất các biện pháp khắc phục phù hợp, dựa trên kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức kỹ thuật trong ngành in vải.
Trước khi đi sâu vào phân tích lỗi nứt hình in, cần hiểu rõ tiêu chí đánh giá một hình in thành phẩm đạt yêu cầu. Thông thường, một sản phẩm in lụa chất lượng sẽ có những yếu tố sau:
Bề mặt hình in mịn màng, không có vết rạn, vết nhăn hay bong tróc.
Hình in có độ mềm, đàn hồi tốt khi kéo giãn vải.
Màu sắc bám đều, không loang, không mất chi tiết sau khi giặt hoặc sử dụng.
Không bị phai màu hay nứt gãy khi chịu tác động nhiệt hoặc giặt ở môi trường thường.
Tuy nhiên, ngay cả khi công thức mực in lụa và quy trình in đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, hình in vẫn có thể xuất hiện tình trạng nứt sau khi sấy. Đây là vấn đề khá phổ biến mà nhiều xưởng in hoặc người mới vào nghề thường xuyên gặp phải.
Hiện tượng nứt hình in không phải lúc nào cũng do chất lượng mực in vải, mà có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau trong toàn bộ quy trình in. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến lỗi nứt:
Một lỗi cơ bản nhưng dễ mắc phải chính là pha nước vượt quá tỉ lệ cho phép vào mực in. Mực in lụa hệ nước vốn được cấu thành từ chất rắn (như nhựa, bột màu) và dung môi là nước. Khi lượng nước quá cao, độ nhớt của mực giảm mạnh, làm cho lớp mực khi in lên vải trở nên mỏng, kém kết dính và thiếu độ đàn hồi. Sau khi sấy khô, lớp mực co lại và dễ hình thành các vết nứt nhỏ, đặc biệt ở các vùng chịu lực giãn như thân áo, vai hoặc tay áo.
Sớ vải có ảnh hưởng lớn đến độ bám và đàn hồi của mực in. Một số loại vải có sớ to, thun nhiều như thun borip sẽ giãn nở mạnh khi mặc và sử dụng. Nếu mực in không có khả năng đàn hồi cao, khi vải giãn ra, lớp mực sẽ bị kéo căng quá mức và dẫn đến nứt. Trường hợp này thường xảy ra nếu dùng mực thông thường cho các loại vải co giãn mạnh mà không có sự điều chỉnh phù hợp.
Khi gỡ vải ra khỏi bàn in không đúng cách, đặc biệt là gỡ ngược chiều sớ vải, lực kéo sẽ tác động mạnh lên bề mặt in, làm cho lớp mực chưa ổn định bị rạn hoặc nứt. Điều này càng dễ xảy ra nếu mực chưa khô hoàn toàn hoặc chưa được sấy sơ trước khi gỡ.
Nhiều người có thói quen gỡ vải khỏi bàn in ngay sau khi in xong, trong khi lớp mực vẫn còn ẩm. Khi vải bị di chuyển hoặc kéo căng ở trạng thái mực chưa ổn định, bề mặt mực sẽ dễ bị nứt hoặc gãy gập. Việc không sấy sơ lớp mực sau in là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến hình in bị lỗi sau quá trình hoàn thiện.
Chất tăng bám được sử dụng để cải thiện độ kết dính của mực in lên bề mặt vải hoặc các chất liệu khó bám. Tuy nhiên, nếu chọn loại tăng bám không tương thích với hệ mực đang dùng, hoặc pha sai tỉ lệ, mực sẽ bị đóng cứng và mất đi độ dẻo cần thiết. Kết quả là khi khô, hình in trở nên giòn và dễ bị nứt khi gặp lực tác động.
Một sai lầm thường gặp khác là giữ lại phần mực đã pha tăng bám từ hôm trước để sử dụng tiếp vào hôm sau. Trên thực tế, chất tăng bám chỉ hoạt động hiệu quả trong một khoảng thời gian ngắn (thường từ 4 đến 8 giờ). Sau thời gian này, hiệu lực của tăng bám giảm mạnh, không những không cải thiện độ kết dính mà còn làm cho mực bị chai cứng, mất đàn hồi và dễ nứt.
Để hạn chế tối đa lỗi nứt sau sấy, cần điều chỉnh đồng thời công thức mực, loại vật liệu và thao tác kỹ thuật trong toàn bộ quy trình in. Dưới đây là những giải pháp đã được áp dụng hiệu quả tại nhiều xưởng in sử dụng sản phẩm của Hóa chất T.T.K:
Không nên pha nước quá nhiều vào mực in, đặc biệt là khi sử dụng các dòng mực in dẻo hoặc mực in silicone có độ nhớt thấp. Tỉ lệ phù hợp thường được khuyến cáo bởi nhà sản xuất. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm hoặc in số lượng lớn, nên sấy sơ trong quá trình in để ổn định màng mực.
Cần xác định rõ loại vải trước khi chọn mực. Đối với vải có độ co giãn cao, nên chọn các dòng mực có độ đàn hồi tốt, khả năng bám dính linh hoạt như mực silicone hoặc mực dẻo tăng đàn hồi. Tránh dùng mực pigment cơ bản cho các loại vải thun vì không đủ độ co giãn khi khô.
Trong thao tác gỡ vải khỏi bàn in, cần chú ý gỡ theo chiều sớ vải để tránh tạo lực xoắn hoặc căng không đều lên hình in. Nếu hình in có diện tích lớn hoặc độ dày cao, nên sấy sơ mặt mực trước khi gỡ để ổn định lớp màng.
Mực sau khi pha tăng bám cần được sử dụng hết trong thời gian khuyến nghị. Tốt nhất là pha vừa đủ dùng cho ca in. Nếu buộc phải giữ lại, cần thử lại khả năng kết dính và độ đàn hồi trước khi tiếp tục sử dụng.
Sấy đúng nhiệt độ và đủ thời gian là yếu tố then chốt. Mỗi loại mực sẽ có nhiệt độ MFFT (Minimum Film Forming Temperature) khác nhau – cần đảm bảo điều kiện nhiệt không thấp hơn mức này. Nếu sấy không đủ nhiệt, mực sẽ không tạo màng hoàn chỉnh và dễ nứt về sau.
Hình in lụa bị nứt sau khi sấy là hiện tượng có thể phòng tránh được nếu người in hiểu rõ đặc tính của từng loại mực, loại vải và kiểm soát tốt các bước trong quy trình in. Dù là lỗi phổ biến, nhưng nếu không xử lý đúng cách, tình trạng nứt có thể gây ra thiệt hại lớn về mặt kinh tế và ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm.
Thông qua những phân tích và chia sẻ trong bài viết, Hóa chất T.T.K hy vọng có thể giúp các anh em kỹ thuật và xưởng in xác định chính xác nguyên nhân cũng như có giải pháp tối ưu cho từng tình huống cụ thể.
In lụa là một quy trình kỹ thuật đòi hỏi kiến thức chuyên môn và sự tỉ mỉ trong từng thao tác. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn cụ thể về kỹ thuật in lụa, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ T.T.K – chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ từ công thức hóa chất in vải đến lựa chọn sản phẩm trợ chất phù hợp nhất cho bạn.
Hóa chất T.T.K – Đối tác hơn 30 năm đồng hành cùng ngành in vải Việt Nam
Hotline tư vấn kỹ thuật và báo giá: 028 3842 8209
